O`zbekiston Respublikasi fuqorosi biometrik pasportini rasmiylashtirish tartibi
O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009-yil 23 iyundagi "O`zbekiston Respublikasida pasport tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to`g`risida"gi PF-4117-sonli Farmoniga ko`ra 2011-yil 1 yanvardan e’tiboran O`zbekistonda O`zbekiston Respublikasi fuqarosining biometrik pasporti amalga kiritilgan.
O`zbekiston Respublikasining biometrik pasporti O`zbekiston Respublikasi hududida va uning tashqarisida pasport egasining shaxsi va fuqaroligini tasdiqlovchi hujjatdir.
Xalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkilotining (ICAO) tavsiyalariga ko`ra O`zbekiston Respublikasining biometrik pasporti quyidagi amal qilish muddatlariga rasmiylashtiriladi:
- bir yoshgacha bo`lgan fuqarolarga – 2 yil muddatga;
- bir yoshdan o`n olti yoshgacha – besh yil muddatga. Shu bilan birga, fuqaroga rasmiylashtiriladigan pasportning amal qilish muddati uning 16 yoshidan oshmasligi kerak;
- 16 yoshdan fuqarolarga pasport 10 yil muddatga beriladi.
Alohida holatlarda agar shaxs Respublika hududidan tashqariga chiqayotgan vaqtda 15 yoshdan oshgan bo`lsa, mazkur 16 yoshga to`lmagan shaxsga pasport 10 yil muddatga berilishi mumkin.
Agar fuqaro chet elga uzoq muddatga chiqayotgan bo`lsa va pasportining amal qilish muddati bir yildan kamroq vaqtni tashkil etsa, ushbu hujjat almashtirilishi mumkin.
Pasport Xalqaro fuqaro aviatsiyasi tashkiloti (ICAO) tavsiyalariga ko`ra belgilangan namunada biometrik ma’lumotlar bilan tayyorlanadi va latin harflari yordamida o`zbek va ingliz tilida, Qoraqalpog`iston Respublikasi uchun esa qoraqalpoq, o`zbek va ingliz tillarida personallashtiriladi. Asosiy ma’lumotlardan tashqari pasportga bir qator qo`shimcha ma’lumotlar kiritiladi. Ulardan asosiylari – harbiy majburiyat to`g`risidagi, nikoh tuzilganligi yoki bekor qilinganligi haqidagi, ro`yxatdan o`tish yoki ro`yxatdan chiqqanlik to`g`risidagi, chet elga chiqish ruxsat yozuvi va O`zbekiston Respublikasi davlat chegaralarini kesib o`tganlik to`g`risidagi belgilardir. Vizalar uchun ajratilgan betlarni ko`paytirish hisobiga pasport varaqlari soni ko`paytirildi. Bundan tashqari, yangi tipdagi pasportga fotosurat chop etish yo`li orqali kiritiladi, bu esa hujjatning ehtimoliy qalbakilashtirilishidan himoyalanganlik darajasini oshiradi.
O`zbekiston Respublikasining chet eldagi vakolatxonalarida quyidagi fuqarolar biometrik pasport olishlari mumkin:
- Doimiy yashash uchun chet elga chiqqan va O`zbekiston Respublikasining xorijdagi vakolatxonalarida doimiy konsullik ro`yxatida turuvchi fuqarolar;
- Chet elga olti oydan uzoq muddatga xizmat safariga, o`qishga, shartnoma bo`yicha ishlashga, davolanishga chiqqan va O`zbekiston Respublikasining xorijdagi vakolatxonalarida vaqtincha konsullik ro`yxatida turuvchi fuqarolar.
Pasport rasmiylashtirish va berish quyidagi hollarda amalga oshiriladi:
- biometrik bo`lmagan pasportni biometrik pasportga almashtirishda;
- shaxs 16 yoshga to`lganda;
- pasportning amal qilish muddati tugaganida;
- pasport yo`qotib qo`yilganida;
- ro`yxatga olish (ro`yxatdan chiqish), alohida ma’lumotlar yoki vizalar uchun ajratilgan betlar ishlatib bo`linganda;
- pasport blankasi yaroqsiz holga kelganda;
- farzand xorijda tug`ilganida;
- familiyasi, ismi, otasining ismi, millati, tug`ilgan sanasi o`zgarganida;
- 16 yoshga to`lmagan shaxs O`zbekiston Respublikasidan tashqariga chiqayotganida;
- yozuvlarda noaniqlik va xatolar aniqlanganida;
- O`zbekiston Respublikasi fuqaroligi olinganida.
Doimiy yoki vaqtincha konsullik ro`yxatiga ega bo`lgan fuqarolar konsullik muassasasiga pasport rasmiylashtirish uchun quyidagi hujjatlarni taqdim etadilar:
a) doimiy konsullik ro`yxatiga olingan fuqarolar uchun belgilangan shakldagi pasport rasmiylashtirish to`g`risidagi ariza (1-son ilova);
- ilgari berilgan pasport va uning nusxasi;
- 35 x 45 mm o`lchamdagi fotosurat (1 dona);
- xorijga doimiy yashashga chiqish varaqasi (Mustaqil davlatlar hamdo`stligi (keyingi o`rinlarda - MDH) mamlakatlarida yashaydigan fuqarolar uchun) (namuna 2-sonli ilova) yoki XChK va FRB bo`linmalari tomonidan rasmiylashtirilgan “Doimiy yashashga ketishga ruxsat berildi” ruxsatnoma yozuvi stikeri (3-son ilova).
Ushbu hujjatlar pasportda doimiy konsullik ro`yxatiga olinganlik to`g`risida belgi mavjud bo`lgan holda talab qilinmaydi.
- fuqaro xorijiy davlat hududida mazkur davlat qonunlariga muvofiq yashayotganligini tasdiqlovchi hujjat (viza, doimiy yashash uchun ruxsatnoma, vaqtincha yashash ruxsatnomasi, pasportdagi tegishli yozuv, ma’lumotnoma va h.k.);
- konsullik yig`imi va xizmat xarajatlarining to`langanligi haqida kvitansiya.
b) Ota-onalari bilan birgalikda doimiy konsullik ro`yxatiga olingan voyaga yetmagan fuqarolar uchun:
- belgilangan shakldagi pasport berish to`g`risida ariza (1-son ilova);
- tug`ilganlik haqidagi guvohnomaning asli va nusxasi (16 yoshgacha bo`lgan fuqarolar uchun yoki birinchi marta pasport rasmiylashtirilayotganda) yoki pasport (mavjud hollarda) va uning nusxasi;
- 35 x 45 mm o`lchamdagi fotosurat (1 dona);
- ota-onasi pasportlarining asli va ularning nusxalari - birinchi marta pasport rasmiylashtirish uchun. Ota-onasidan birining pasportini taqdim etish imkoni bo`lmagan hollarda, ushbu holatni izohlovchi hujjat taqdim qilinadi, jumladan, o`lim haqida guvohnoma, nikoh bekor qilinganligi haqida guvohnoma yoki nikoh bekor qilinganligi haqida sud qaroridan ko`chirma (nusxasi) yohud nikohning haqiqiy emas deb tan olinganligi to`g`risidagi sud qaroridan ko`chirma (nusxasi), vakolatli idoralarning pasport oluvchining ota-onasidan birining bedarak yo`qolganligi yoki vafot etganligini tan olish to`g`risidagi ma’lumotnomasi, farzandni yolg`iz ota yoki ona tomonidan tarbiyalanganligini tasdiqlovchi hujjat yoki xorijiy davlat qonunchiligida ko`rsatilgan ushbu mazmunga teng hujjat;
- arizachining ma’lumotlari kiritilgan xorijga doimiy yashashga chiqish varaqasi yoki uning nusxasi (MDH mamlakatlarida yashaydigan fuqarolar uchun) (namuna 2-sonli ilova) yoki XChK va FRB bo`linmalari tomonidan rasmiylashtirilgan “Doimiy yashashga ketishga ruxsat berildi” ruxsatnoma yozuvi stikeri (3-son ilova);
Ushbu hujjatlar pasportda doimiy konsullik ro`yxatiga olinganlik to`g`risida belgi mavjud bo`lgan holda talab qilinmaydi.
- fuqaro xorijiy davlat hududida mazkur davlat qonunlariga muvofiq yashayotganligini tasdiqlovchi hujjat (viza, doimiy yashash uchun ruxsatnoma, vaqtincha yashash ruxsatnomasi, pasportdagi tegishli yozuv, ma’lumotnoma va h.k.);
- ota-onasidan biri xorijiy davlat fuqarosi bo`lsa, uning farzandini O`zbekiston Respublikasi fuqarosi pasportini olishiga e’tirozi yo`qligi haqida notarial tasdiqlangan arizasi;
- konsullik yig`imi va xizmat xarajatlarining to`langanligi haqida kvitansiya.
Agar ota-ona turli millatga mansub bo`lishsa, “millati” bandiga arizachi xohishiga qarab otasi yoki onasining millatini ko`rsatadi. Konsullik muassasasi mansabdor shaxsi arizachining ota-onasi F.I.SH. va millatini arizachining tug`ilganlik haqidagi guvohnomasi bilan solishtiradi.
c) vaqtincha konsullik ro`yxatiga olingan fuqarolar uchun:
Mazkur toifadagi fuqarolarga pasport chet elga qonuniy tarzda olti oydan ortiq muddatga xizmat safariga, o`qish, davolanish va shartnoma bo`yicha ishlashga chiqqan va xorijga vaqtincha chiqishlarini belgilangan tartibda rasmiylashtirgan taqdirda beriladi.
Vaqtinchalik konsullik ro`yxatiga olinmagan vaqtincha xorijda bo`lgan fuqarolar pasport rasmiylashtirish yoki olish zarurati bo`lgan hollarda (pasportini yo`qotgan, amal qilish muddatini o`tkazib yuborgan yoki yaroqsiz holga keltirilgan taqdirda) tegishli konsullik muassasasiga O`zbekiston Respublikasiga qaytish guvohnomasini (Sertifikat) olish uchun murojaat etadilar.
- belgilangan shakldagi pasport rasmiylashtirish to`g`risidagi ariza (1-son ilova);
- tashkilot yoki muassasa orqali chet elga chiqqan hollarda mazkur tashkilot yoki muassasaning belgilangan tartibdagi so`rovnomasi;
- pasportning asli va nusxasi;
- 35 x 45 mm o`lchamdagi fotosurat (1 dona);
- ta’lim muassasidan (ta’lim olish muddati ko`rsatilgan va tarjima qilingan holda) yoki ish joyidan (shartnoma tarjima qilingan holda) ma’lumotnoma;
- fuqaroning xorijiy davlat hududida qonuniy yashayotganini tasdiqlovchi hujjat (viza, ma’lumotnoma, migratsion karta MDH mamlakatlari uchun va h.k.);
- konsullik yig`imi va xizmat xarajatlarining to`langanligi haqida kvitansiya.
d) ota-onasi bilan vaqtinchalik konsullik ro`yxatiga olingan voyaga yetmagan fuqaro uchun:
mazkur toifadagi fuqaro uchun pasport quyidagi hollarda rasmiylashtiriladi:
- ota-onasi farzandi bilan olti oydan ortiq muddatga xizmat safariga, o`qish, davolanish va shartnoma bo`yicha ishlashga chiqqan va xorijga vaqtincha chiqishlarini belgilangan tartibda rasmiylashtirgan taqdirda;
- agar farzand ota-onasi mazkur xorijiy davlatga chiqqanidan so`ng tug`ilgan bo`lsa;
- belgilangan shakldagi pasport rasmiylashtirish to`g`risidagi ariza (1-son ilova);
- tashkilot yoki muassasa orqali chet elga chiqqan hollarda mazkur tashkilot yoki muassasaning belgilangan tartibdagi so`rovnomasi;
- tug`ilganlik haqidagi guvonomaning asli va nusxasi (16 yoshgacha bo`lgan fuqarolar uchun yoki birinchi marta pasport rasmiylashtirilayotganda) yoki pasport (mavjud hollarda) va uning nusxasi;
- 35 x 45 mm o`lchamdagi fotosurat (1 dona);
- ota-onasi pasportlarining asli va ularning nusxalari - birinchi marta pasport rasmiylashtirish uchun. Ota-onasidan birining pasportini taqdim etish imkoni yo`q hollarda, ushbu holatni izohlovchi hujjat taqdim qilinadi, jumladan, o`lim haqida guvohnoma, nikoh bekor qilinganligi haqida guvohnoma yoki nikoh bekor qilinganligi haqida sud qaroridan ko`chirma (nusxasi), yohud nikohning haqiqiy emas deb tan olinganligi to`g`risidagi sud qaroridan ko`chirma (nusxasi), vakolatli idoralarning pasport oluvchining ota-onasidan birining bedarak yo`qolganligi yoki vafot etganligini tan olish to`g`risidagi ma’lumotnomasi, farzandni yolg`iz ota yoki ona tomonidan tarbiyalanganligini tasdiqlovchi hujjat yoki xorijiy davlat qonunchiligida ko`rsatilgan ushbu hujjatga tenglashtirilgan hujjat;
- O`zbekiston Respublikasi fuqarosi hisoblangan ota-onasining xorijiy davlat hududida mazkur davlat qonunlariga muvofiq yashayotganligini tasdiqlovchi hujjat (o`qish yoki tibbiyot vizasi, ma’lumotnoma yoki migratsion karta MDH mamlakatlari uchun, vaqtincha yashash ruxsatnomasi, pasportdagi tegishli yozuv va h.k.);
- konsullik yig`imi va xizmat xarajatlarining to`langanligi haqida kvitansiya.
Izoh:
O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2011-yil 5 yanvardagi PF-4262-sonli “O`zbekiston Respublikasida pasport tizimini takomillashtirishga doir qo`shimcha chora-tadbrilar to`g`risida”gi Farmoniga binoan O`zbekiston Respublikasining Pasport tizimi to`g`risidagi nizom tasdiqlangan.
O`zbekiston Respublikasi fuqarosining biometrik bo`lmagan pasporti va fuqaroligi bo`lmagan shaxsning nobiometrik harakatlanish hujjati 2015-yil 31-dekabrgacha haqiqiyligi mazkur Farmon bilan belgilab qo`yilgan.
Farmon ijrosini ta’minlash yuzasidan O`zbekiston Respublikasining xorijdagi vakolatxonalari tomonidan 2013-yildan boshlab doimiy va vaqtincha konsullik ro`yxatida turadigan fuqarolar uchun biometrik pasport rasmiylashtirish va almashtirish ishlari boshlandi.
O`zbekiston Respublikasi qonunchiligiga ko`ra chet elda bo`lib turuvchi fuqarolarning barchasi ham O`zbekiston Respublikasining chet eldagi vakolatxonalarida biometrik pasport rasmiylashtiriladigan shaxslar toifasiga kirmasligini e’tiborga olgan holda, Respublikaning vakolatli idoralari qarori bilan O`zbekiston Respublikasining biometrik bo`lmagan pasporti uning egasi tomonidan agar pasportning amal qilish muddati tugamagan bo`lsa 2018-yil 1-iyulga qadar faqat O`zbekistonga qaytish hujjati sifatida, shu jumladan uchunchi davlatlar orqali tranzit o`tish uchun ham, ishlatilishi mumkinligi belgilandi.